Disleksinin başı, ortası ve sonu

Çocuğumun disleksi olduğunu yeni öğrendim! Ne yapmalıyım? Bu soruyu çocuğuna disleksi teşhisi konmuş kişilerin arkadaşlarım üzerinden bana ulaşması ile defalarca duydum. Bu iki cümleden daha fazlası ile şu oluyordu: Ebeveynlerin gözlerindeki çaresizlik! Disleksi hakkında hiç fikir olmayan da vardı, herhalde teşhisi ilk duyunca internette okuduğu bölük pörçük yazılardan aklında oluşan tabloya göre biraz daha farklında olanlar da... Bugün bu yazıda bu disleksili ebeveyni olmanın "çıraklık" aşaması ile ustalık aşamasından söz edeceğim.

Çıraklık aşaması

Evet yukarıdaki durum anne babaların bu konu ile birlikte yaşama -mücadele demiyorum- etmesinin ilk ve en zor zamanlarıdır. Mücadele demiyorum çünkü bir süredir popüler olan "savaş" ya da "mücadele" metaforunun yerli yersiz her yerde kullanımının bakış açılarımıza zarar verdiğini gördüm. Nitekim, ne disleksi ne de disleksi olan birey için yapılanların bir savaş konsepti içinde olmasına gerek yoktur. Daha ziyade, sabır, dikkat ve çaba içeren bir yürüyüşe benzetmek daha gerçekçidir. Bakın "maraton" da demiyorum, çünkü kimsenin koşmasına gerek yok! Hele ki temel sorunu okuma yavaşlığı -güçlüğü veya zorluğu adına her ne derseniz deyin - yaşayan çocukların özel gereksinimlerini karşılamak söz konusun ise, hız değil dikkat birinci öncelik olmalı.

Disleksili bir çocuğun babası olarak bu konuda "ustalık" aşamasına geldim. Bunu tanımlarken çocuğumun geldiği aşamayı değil kendi duygusal aşamamdan söz ediyorum. Ustalık aşamasında ne olup biteceğine gelmeden önce çıraklık aşamasını konuşmaya devam edelim. Veli'nin çıraklık aşamasının önemli bir kısmı kendi içinde bir kaç temel aşamayı içerir.

• İlk dalga veya şok: Bu aşamada disleksi teşhisini aldığınız ilk andan, onu aileniz, arkadaşlarınız ve dostlarınız ile paylaştığınız zamanlara kadarki belirsizlik aşamasıdır. Bu dönemde bazı ebeveynler çocuğuna "konduramaz". Yani değil disleksi en ufak bir eleştiriyi bile çocukları ile ilişkilendirmekten çekinme söz konusu olabilir. Kusursuzluğa, hatasızlığa ve mükemmeliyetçiliğe olan düşkünlüğün iliklerimize kadar geçirildiği kültürümüzde, bu durumu kabul etmemek, "ileride nasılsa düzelir" deme kolaycılığına kaçmak sık görülen durumlardandır. Evet, karalar bağlamanız gerekmez ama durumu tam olarak anlamamak ve kabul etmemek hemen değilse bile uzun yıllar içerisinde problemin derinliğini arttıracaktır. Bu nedenle ilk şok aşamasında yapılacak en iyi şey acele etmemek, yapılması gerekenleri bu blogdan veya ilgili mercilerden öğrenmek olacaktır. Endişelenmeyin, siz gerekeni yapmak üzere dikkatli olup araştırdıkça işler gitgide kolaylaşacaktır. Bu dönemde çocuklarınızı disleksi merkezine kaydettireceğiniz için size en yakın olan disleksi merkezini bulmalısınız. Bunun için hangi_merkez yazımı okumanızı öneriyorum.
• İkinci aşama veya işlerin rayına girmeye başlaması: Bu dönem, çocuğunuzu disleksi_egitim_merkezlerinden birine kaydettiğiniz ve çocuğunuzun okulunda da alacağı destekle ilgili işlemleri yaptığınız dönemdir. İlk dönemin şoku yerine görece rahatlayacaksınız. İlk dönemin etkisi ile bir takım konularda halen hemen sonuç alma eğilimine girmiş olabilirsiniz. Çocuğunuz bu kurslarda destek aldıkça gelişecek ve problemlerle başa çıkma kapasitesi artacaktır. Ayrıca kendisi gibi disleksili olan çocuklarla karışılacağı için (elbette siz de karışılacağınız) bu durumun gayet normal olduğunu hissedeceksiniz. Bu dönemde eğer resmi olarak çocuğunuz için disleksi raporunu almış ve çocuğunuzun gitmekte olduğu okulla paylaşmışsanız (en doğrusu budur) işleriniz daha da kolaylaşacaktır. Çocuğunuz için sınavlar ve okuldaki diğer süreçlerde kolaylıklar ve gereken destekler sağlanacaktır. Çocuğunuzun öğretmeni ile sağlıklı ve etkin iletişimde kalmanız çocuğunuzun ilerlemesini daha da kolaylaştıracaktır.
• Üçüncü aşama veya kabul: Disleksiye dair bakış açınızın, inkar, kabullenmeme, aşırı üzülme veya görmezden gelme yerine artık kabul halini aldığı, çocuğunuzun bu durumu ile ilgili artık pek endişenizin kalmadığı dönem bu dönemdir. Bu dönem çıraklık dönemimin sonudur.

Ustalık Aşaması

Yukarıda ele alınan aşamaları genel olarak herkes yaşamaktadır ancak bu aşamaların daha da üstünde olan, disleksiyle ilgili olarak kendinizi ve disleksili çocuğunuzu/çocuklarınızı geliştirdiğiniz, etrafınızda disleksi tanısı almış kişilerin sizlere yönlendirildiği bir aşamaya gelmişseniz artık ustasınız. Bu aşama kendiliğinden oluşmayacaktır. Disleksi ile ilgili olarak halen yeterli miktarda farkındalık ve/veya kaynak olmadığından, çoğumuzun okuma ve araştırmayı özellikle yaşamın koşuşturmacası içerisinde terk etmemizden ötürü çocuğunuzda olan biteni anlamanız ve gerekenin de ötesine geçmeniz kolay olmayabilir.

Kendi deneyimlerime göre, bu kısma yetiştim. Bu siteyi kurmam ve yaptığım paylaşımların da özünde temel amacı artık disleksi ile ilgili öğrendiklerimi, deneyimleri, bilinen ve bilinmeyenleri paylaşmak. Bu paylaşımcılığın ve iletişime açıklığın ne kadar zor olursa olsun bir çok problemin üstesinden gelmeyi kolay hale getireceğinden eminim.

Sonu

Elbette disleksi bir serüven ve bunun bir sonu yok. Ancak ebeveyn olarak disleksi ile ilgili yapmanız gerekenlerin bir sonu olacaktır (olmalıdır da). Bu da disleksiye rağmen çocuğunuzun hedeflediği başarıyı veya makul bir kazanımı elde etmiş olması ve sizden bağımsızlaşmasıdır.. Bu aşamada neler olup bittiğini bilmesem de disleksili olduğu halde yüksek başarılı olan disleksi_kahramanlar ve onlara benzeyen disleksiye rağmen değil "dirseksisi ile" önemli noktalara gelmiş insanları gördüğüm için bu kısmın yolun sonu olduğunu anlıyorum.

Tüm bu süreçlerde sizler de bilgilerinizi güncel tutmak ve çocuğunuz için disleksi ile ilgili yazılarımı takip edin. Bunun için e-posta bültenime kayıt olmayı unutmayın. Linki şurada.