İşletmeler için sermaye de üretim faktörlerinden biridir bu nedenle sermayenin de bir maliyeti vardır. İşletmeler yatırım ve normal işletme faliyetleri için ihtiyaç duydukları sermayeyi ya borçlanarak ya da hisse ihraç etmek suretiyle temin ederler. Borçlanmanın maliyeti ödenecek olan faiz iken hisse ihraç etmenin maliyeti ortakların bekledikleri temettü olmaktadır. Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti ise tüm sermaye kaynaklarının maliyetlerinin ağırlıklı ortalamasıdır. Ağırlıklandırma ilgili sermaye kaynağının tüm sermaye içindeki oranına göre yapılmaktadır. Ağırlıklı ortlama sermaye maliyeti şöyle hesaplanır.
Nasıl Hesaplanır
- Önce borçlanma maliyeti (BM) hesaplanır. BM=RF+BP (RF: Risksiz faiz oranı, BP :Borçlanma primi). Bu BM değeri aslında borçverenlerin bekledikleri toplam getiriye tekabül eder.
- Borçlanma priminin ağırlıklı ortlaması hesaplanır. Özsermaye Ö, Borçlar B olmak üzere ağırlık WB=B/(B+Ö)
- Daha sonra özsermaye maliyeti hesaplanır. Özsermaye maliyetinin hesaplanması için CAPM kullanılabilir. CAPM ile özsermaye maliyeti: ÖM=RF+ BETA*(RM-RF) Burada RM: beklenen getiri, RF ise yine risksiz faiz oranı olmaktadır.
- Bu kez ÖM için ağırlık hesabı yapılır o da WÖ=Ö/(B+Ö)
- Son olarak AOSM şöylece hesaplanır: AOSM=BM*WB+ÖM+WÖ
Çıkacak olan değer oransaldır. Yani sözgelimi %3 gibi bir sonuç elde edilir. Bu da o şirketin genel olarak sermayesinin %3’ü kadarının maliyete tekabül ettiğini ifade eder. (Tam bir örnek için meşhur denetim firmalarından PwC’nin bir sunumu var buradan inceleyebilirsiniz).
Hesaplanmasının önemi nedir
Sermaye maliyetinin hesaplanması bir çok bakımdan önem arz eder. Özellikle;
- Proje değerlemesinde bir ölçek olarak kullanılır. Projenin getirisi sermaye maliyetinden büyük olmalıdır.
- Aynı şekilde firma değerlemesinde önemlidir. Sermaye maliyeti düştükçe firma değeri yükselir.
- Sermaye maliyetini düşürmek işletme için rekabet avantajı sağlar.
- Optimum sermaye maliyetinin tespit edilebilmesi için gereklidir.