Efektif işletmeler sundukları mal ve hizmetleri pazarlayabilmek _içinde bulundukları çevreleri_ile sürdürülebilir ilişkiler kurmak durumundadırlar.

Birçok işletme için dış çevrenin değişkenliği içinde dinamik bir davranış sergilemek, işletmenin iç yapısı (yönetimi, personeli ile ilgili durumlar) hesaba katıldığında gerçekten zor ve çok sayıda karar vermeyi gerektiren bir durumdur.

Miles ve Snow yaptıkları çalışmada, yöneticiler pekala biz öğrencilere yönelik olarak; örgütsel anlamda, stratejiyapıve süreçleri analiz edebilmek için teorik bir çerçeve sunmaktadırlar.

Model iki unsurdan oluşuyor:

1: Örgütlerin etkin iş birliklerini sağlayabilmesi için vermek zorunda oldukları büyük adaptasyon süreci

2: Söz konusu endüstride farklı davranış kalıplarının betimlenmesi.

Makale PPV (Porter Pump and Valve) isimli bir pompa ve valf üreticisi şirket örneğinden yola çıkıyor.

·         Bu firma  normalde üretici olarak kendi ürettiği ürünleri satıyor. Zaman zaman sipariş üzeri işler de alıyor.

·         Daha sonra iki yeni ve farklı ürün üretmeye karar veriyor. Bu iki yeni yöntemden biri yeni bir petrol arama sistemi geliştirmek. (Firma daha önce benzer bir işe girişmiştir) Diğeri ise nükleer enerji alanında  akışkan hareket sistemleri

Bu işlerin bir kısmının kontrat bazlı olarak yapılması gerekiyor. PPV bu yeni girişimini başlatmak için bağlı olduğu üst şirketten yöneticilerin  kontrat müzakereleri ve diğer kritik işler için işe daha yakın olması gerekiyor. PPV bu süreci başlatıyor ve çokça karlı sözleşmeye imza atıyor. Daha sonra işler karmaşıklaşıyor ve yöneticiler rutin işleri dışında artan işleri organize etmek için de epeyce zaman harcamaya başlıyorlar. Firma eski bazı departmanlarının bütçesini azaltmaya başlıyor ve yeni yatırım alanına kaydırıyor.

PPV örneğinde görüleceği üzere farklı departmanlar, pozisyon değiştiren yöneticiler, matriks bir organizasyonel yapı, yeni yatırıma göre değişen teknolojiler ve sair bir çok özellik var. Miles ve Snow işte böyle bir durumu hiçbir geleneksel yaklaşımın açıklamayacağını ifade etmekteler.

MUHTELİF KARAR PROBLEMLERİ

İşte tam da bunun için Miles ve Snow önce “uyum döngüsü” (adaptive cycle) adını verdikleri bir model ifade ediyorlar. Bu kapsamda firmanın çeşitli karar problemlerinden bahsediyorlar. Bunlar;

Mühendislik problemi, (Üretim tipinin değişmesi)

girişimsel problem ve (ör:Yönetim ve personelin yeni girişimi sahiplenmesi)

idari problem (Leading ve lagging etkenler)

olarak ifade edilebilir.

STRATEJİK TİPOLOJİLER

Makalede 3+1 tip şirket davranışı vardır:

·         Savunmacılar

·         Atılganlar

·         Analistler

Ve bunların dışında kalan reaktörler (sonradan tepki verenler) adındadır.

Savunmacılar:

Tüm problemi en büyük Pazar payını alabilmektir.

Genel olarak politikaları başka firmaların pazara girişini engellemektir.

Daha fazla satış için fiyat indirmek veya kaliteyi arttırmakla yetinirler.

Fazla teknolojik olmayan firmalarda kullanılabilir.

Tehlikesi pazarda etkin olamamaktır.

Atılganlar

Atılganlar agresif pazar ve ürün geliştirmeye daha fazla önem verdiklerinden

dört strateji tipi içerisinde yönelimi en ilginç olanlardır. Daha agresif stratejik bir yapı

geliştiren atılganlar düzensizlik ve belirsizlik durumlarının çok olduğu çevrelerde

gelişen yeni şartlara daha mükemmel bir şekilde ya da en azından daha çabuk uyum

sağlayabilmektedir (Luke vd., 2004:139). Atılganlar, neredeyse hiç durmaksızın yeni

pazar fırsatlarıarayan ve çevresel değişimlerde meydana gelen eğilimleri ortaya

çıkaracak potansiyel karşılıklarıbulmak için düzenli bir şekilde denemeler yapan

örgütlerdir (Zajac ve Shortell, 1989:414). Yeni ürün ve pazar fırsatlarınıizlemek için

esnek ve iddialıolmayıamaçlamaktadırlar. Yenilikçiliği vurgulamaktadırlar (Luke ve

Begun, 1988: 604, Aktaran: Akbolat,2009).

Analizciler

Analizci duruş, atılgan ve savunmacı stratejik duruşların bir kombinasyonudur.

Analizciler yenilikve kararlılık arasında denge oluşturmaya çalışırlar. Genellikle bir

taraftan bazı alanlarda süregelen faaliyetlerine devam ederken, diğer taraftan da yeni

ürün ve pazar fırsatlarını araştırırlar. Dikkatli bir şekilde rakiplerini izler ve rakipleri

tarafından mükemmel bir şekilde gerçekleştirilen davranış ve taktikleri benimserler. Bu

nedenle analizciler bazı düzeylerde pazar takipçileridir (Zuckerman, 2002:12, Luke vd.,

2004:141, Aktaran: Akbolat,2009).

Tepkiciler

Tepkici özellik gösteren örgütlerin dikkatli stratejik analizler yapmak veya

kültürel veya kurumsal olarak kendi stratejik manevralarını yapabilmesi için gerekli

işgücü ve yeteneklerinde eksiklikler bulunmaktadır. Kendi opsiyon ve yetenekleri

sınırlı olduğu için stratejik geleceklerini oluşturmaktan daha çok tehditlere karşılık

vermeye eğilimlidirler. Stratejik olarak yaptığı tercihlerde tutarsızlıklar ve genellikle

bütün misyon ve vizyon ifadelerinde belirsizlikler olması sebebi ile tepkici örgütlerin

finansal olarak istikrarsız olmaları beklenmektedir (Luke vd., 2004:141). Tepkici

teknoloji, yapı ve süreçte kendi stratejileri arasında çelişkiler bulunduğu için başarısız

bir strateji biçimidir (Miles vd., 1978:550).

Sonuç

Bu teori örgütlerin stratejilerinin düzeylerini, etkilerine dair tipolojiyi ortaya koyarak örgütlerin analizi için somut kıstaslar ortaya koymaktadır. Gerçekten Google Scholars’ta  yedibin küsur atıf yapılan bu model özellikle sağlık sektöründe sıkça kullanılmaktadır.

(Dikkat: Bu bilgi notu anılan çalışma ve anılan çalışmaya yönelik çeşitli kaynaklardaki atıf ve değerlendirmelere ilişkin akademik hedefi olmayan gayrı resmi incelemedir. Bu önemli modelin tanınması amacıyla kaleme alınmıştır Kaynaklar parantez içinde belirtilmiştir, belirtilmeyenler ise anılan modele dair değerlendirmelerdir. Ancak yine de bir blog post’u olarak telif hakları saklıdır.)