-
Uluslararası pazarlama, işletme amaçlarına ulaşmayı sağlayacak değişimi gerçekleştirmek üzere malların, hizmetlerin, fikirlerin (düşüncelerin) geliştirilmesi, fiyatlandırılması ve dağıtılmasına ilişkin olarak birden çok ülkede yapılan planlama ve uygulama sürecidir.
-
İşletmeler normalde uluslarası pazarlara açıklamak istemezler çünkü içeride rekabet daha kolaydır. Ancak eğer iç pazar doymuş ise bu durumda firmalar dışarıya yönelecektir. Bunun dışındaki faktörler yani işletmelerin uluslararası pazaralara girme nedenleri şunlardır:
- Yeni pazarlar
- Kapasite arttırma
- Yurt içi pazarlarda mevsimsel dalgalanmalar
- Dış pazarda olma fırsatlarından yararlanma
-
Uluslararası pazarlara girmek ne gibi faydalar yaratır:
- Karşılaştırmalı üstünlüklerden yararlanma ( Japonya televizyonda, Fransa şarapta, Türkiye Tekstilde üstünlüğe sahiptir)
- Vergi ve maliyet avantajlarından yararlanma (ucuz işgücü)
- Rekabetten korunmak/kaçınmak
- Ürünün pazardaki süresini uzatmak (Demode ürünleri satabilecek gelişmemiş ülkeler)
-
Uluslararası pazara katılma dereceleri:
- Tesadüfi ihracat
- Aktif ihracat (Herhangi bir pazarlama planı olmaksızın ihracattır. Uluslararası pazarlamaya ilk adımdır)
- Uluslararası pazarlama (İşletmenin artık bir uluslarası pazarlama planı vardır. Her ülke için farklı bir pazarlama planı yapar ve uygular)
- Küresel pazarlama (tüm dünyayı tek Pazar olarak ele alır ve aynı pazarlama programını çeşitli ülkelerde global ölçekte uygular)
-
Uluslararası pazarlamada çevre faktörleri:
- Yasal (Ambargo, ihracat ve ithalat denetimleri)
- Kültürel (Pek çok ülkede matem rengi siyahtır. Japonya’da ise beyaz renktir. )
- Çevresel (İklim, ısı, nem, arazi özellikleri gibi faktörler ürün standardizasyonunu uluslararası pazarlamada zorlaştırır)
- Ekonomik (Gelir düzeyinin düşük olduğu ülkelerde yüksek fiyatlı malların satışı, o malların kalitesi yüksek olmasına rağmen kolay olmamaktadır. Meksika’da pahalı ambalajdan ucuz ambalajlı tıraş kremine dönüş yaparak satışlarını arttırmayı denemiştir. )
- Demografik (Bu nedenle, nüfus ve nüfusun yaş ortalaması, mesleklere ve cinsiyete göre dağılımları dış satım tahminlerinde kullanılır. Çünkü bunların herbiri mal ve hizmetin talebi üzerinde etkili olur.)
-
Uluslararası pazarlamada gerekli bilgiler
- İlgili ülkelerin iç yapıları
- Kur farkları/dalgalanmaları
- Yasal sınırlandırmalar
- İhracat/İthalat engelleri/teşvikleri
-
İç pazarda olduğu gibi, uluslararası fiyatlandırmada da çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar üç grupta toplanabilir;
- Maliyetlere göre fiyatlandırma,
- Talebe göre fiyatlandırma,
- Rekabete göre fiyatlandırma.
- Bunlar, “doğrudan bir çaba gösterme”, “itme” ve “çekme” politikaları olarak adlandırılır.
-
Doğrudan çaba gösterme politikasında ihracatçı malını ithal eden ilk işletmeye satarak, malın kendiliğinden tüketiciye ulaşmasını bekler. Bu, pasif bir yoldur. İtme politikasında, kanaldaki her aracı işletmeden malın satılması yönünde özel gayret gösterecek tutum beklenir. Bunu sağlamak için ihracatçı olarak kanal işletmeleri arasında işbirliğini sağlayıcı ve kontrolü arttırıcı tedbirler almak şarttır. Çekme politikasında ise bütün çabalar reklam ve diğer yollarla kullanıcıya yöneliktir. Bundan amaç, mala olan talebi tüketicilerde yaratarak dağıtım kanalındaki işletmelerin mala olan ilgisini ve alımlarını arttırmaktır.
-
Ülkelerin kendi pazarlarını diğerlerinden ayıran belli başlı uygulamaları karşımıza
- Gümrük engelleri
- İthalat kota ve lisansları
- Ulusal para ve kambiyo sistemleri
- Vergi sistemleri
- Taşıma politikaları
-
Mallara ilişkin özel yasalar
- Tersine lojistik nedir?: Tersine lojistik işletmenin sattığı ürünlerin çeşitli nedenlerden ötürü geri dönüşüdür. Basit gibi görünebilir ancak bir üretim hatasından ötürü araba üreticisinin tüm arabaları geri çekmesi gibi bir olgu ele alındığında ciddiyeti anlaşılacaktır. Aynı şekilde ABD’de tersine lojistik maliyetilerinin GSMY içindeki payı %0.5 gibi ciddi bir orandadır. E-ticaret siteleri (özellikle son zamanlarda faliyet gösteren Morhipo,limango vs) siteler koşulsuz geri iade garantisi vermekte, bu tür işletmeler için tersine lojistik çok önemlidir. (Kaynak)
Uluslararası pazarlama ile ilgili bazı tanımlar: (Kaynak; Ulaş,2009)
- Uluslararası işletme: Ana işleteme yurt dışında çeşitli şekillerde faaliyette bulunur.Ancak işletemenin yönetimi şirketin anavatanındadır.
- Çok uluslu işletme: Çok uluslu işletmenin merkezi genelde gelişmiş bir ülkede olur. Ancak, yavru veya şube olarak anılan diğer işletmeler başka ülkelerdedir. Bir işletmenin çok uluslu sayılması için yöneticilerinin işletmenin anavatanından farklı olması gerektiğini ifade edenler vardır. Bunun yanında sayısal tanımlamalar yapan yazarlar da vardır. İşletmenin çok uluslu sayılabilmesi için maddi kaynaklarının en az %20’sinin dış ülkede olması ve karlarının en az %35’inin dış kaynaklı olması gereklidir. Başka bir yaklaşım ise en az 6 ülkede faliyet gösteriyor olma şartını aramaktadır. Ancak literatürde genel kabul görmüş bir tanım bulunmamaktadır.
- Küresel işletme: Küresel işletme özellikleri şunlardır:
- Ana ülke gözetmeksizin faliyet gösterir
- Kararlar küresel bakış açısıyla verilir
- Yöneticileri bir çok farklı ülkedendir
- Çalışanları bir çok farklı etnisite ve dine mensuptur.
Kaynaklar:
Dilber Ulaş, Küreselleşme Sürecinde Dışa Açılma Stratejileri,2009, Nobel Yayın Dağıtım
Uluslararası Pazarlama, Anadolu Üniversitesi Yayınları