Porter işletmelerin rekabet edebilmeleri için uygulayabilecekleri stratejileri kitabında ifade etmiştir. Bu stratejiler aşağıdaki şekilde ifade edilebilir:
* Endüstri/ Stratetji | Düşük Maliyet | Ürünün özgünlüğü
* Geniş-Endüstri Geneli | Maliyet Liderliği | Ürün farklılaştırma
* Dar-Pazar bölümü | Odaklanma-Düşük M.| Odaklanma-Ürün farklılaştırma
-
Maliyet liderliği stratejisi: Bu strateji iki türlü uygulanabilir ve bu iki farklı uygulamada iki farklı kazanım orataya çıkar. Agah Züccaciye firmasının piyasa fiyatı 100 TL olan ve maliyeti piyasa ortalama olarak 80 TL olan, özel bir vazoyu bir şekilde(farklı üretim metotları, özel teknikler, farklı malzemelerle vs:) 60 TL’ye mal ettiğini düşünün;
- Agah züccaciye piyasa ile aynı fiyata satış yapar ancak piyasaya göre 80-60=20 TL ek kar elde eder. Pazar payı aynıdır.
- Agah züccadiye piyasadan 20 TL daha ucuza satar. Piyasa ile aynık karı elde eder ancak pazar payı 2 kat artar. Yine daha fazla kar elde eder.
Bu stratejinin riski: Rakiplerin eğer imkanları varsa daha düşük fiyatlandırma yapmasıdır.
-
Ürün farklılaştırma stratejisi: Ürün farklılaştırma statejisinden bahsedilirken dilimizdeki bir çok kaynakta üründeki farklılaşmanın tam olarak neye tekabül ettiği maalesef tam ifade edilmez. Ürün farklılaştırmadan kastedilen, ürünün özgün/benzersiz(unique) hale getirilmesidir. Ya da sıfırdan böyle bir ürünün üretilmesidir. Ürünün böyle olması, işletme için fiyatlandırmada özgürlük ve ekstra kar sağlar neticede ortada rekabet yoktur/olamamaktadır. Örnek bana ait, iPod ilk çıktığında zannediyorum böyle idi. Walkman ve diğer alternatifler iPod’a rakip değildi. Bu nedenle iPod uzun yıllar rakipsiz olarak bu farklılaştırmadan eksta kazançlar sağladı. Peki bu strateji nasıl uygulanır:
- Bilimsel araştırmalara ağırlık vermek
- Çok güçlü ve yetişmiş elemanlar
- İşletmenin itibarı
- İnovasyon gücü
-
Odaklanma Stratejisi: İşletmenin herhangi bir ürün/hizmete tamamen odaklanması ve her halükarda rakiplerin giremeyeceği kadar ihtisaslaşma temin etmesidir. Bu stratejinin riski ise başka firmaların taklit etmesidir.
Porter’in anılan stratejilerinin aynı ürüne aynı anda uygulanması mümkün değildir. Ürün farklılaştırması ile maliyet liderliği bir arada olamaz örneğin. Maliyet liderliğine kalite aşağı çekilmemektedir ancak ortaya konan ürün prestij bir ürün de değildir. Peki sadece bir stateji uygulandığında ne olacaktır? Bu durumda işletmeler diğer stratejiyi kullanarak rekabet edebilir. Bu duruma karşı koymak için işletme sözgelimi özgün/farklılaştırılmış bir ürünü (iPad) için ürün farklılaştırma stratejisi izlemekte iken, aynı ürünün başka versiyonu ile (iPad Mini) maliyet liderliği stratejisi uygulayabilir.